Her ne kadar zorunlu hale gelmesi gecikse de artık Elektrik Sayaçlarında Elektriksel Güvenlik konularıyla ilgili hazırlanmış olan EN 62052-31 standardı gündemimize girmiş durumda. Bu yıl içerisinde gerçekleşmesi beklenen IEC 62052-11 ve EN 50470-3 standardının harmonize edilmesi sonrasında artık Elektrik sayaçlarının CE belgesi alabilmesi için EN 62052-31 standardı zorunlu hale gelecek. Peki bu standartta neler var, bu değişimler bizi ve sayaç üreticilerini nasıl etkileyecek ?
IEC 62052-31: 2015 standardı 2015 yılında IEC komitesi ilgili çalışma grubu TC 13 tarafından sayaçların elektriksel güvenliğine dair olarak geliştirilmiş ve IEC 62052 serisi standartlar ailesinin bir parçası olarak yayınlanmıştır. Peki mevcut standartlarda olmayan hangi yenilikler bu standartta mevcut ve üreticilerimizi önümüzde ki günlerde ne gibi değişiklikler bekliyor?
Şu an kullandığımız EN 50470 standart ailesi konu Elektriksel güvenlik olunca Yalıtım testi, Impulse Voltaj testi, Suya ve Toza karşı koruma ( Ip testi ), Glow Wire testi, sayaç dış yüzeyine uygulanan ısınma ve Ortam Sıcaklığı testi gibi testler içermekte. Yeni standardımız ise bu testleri hem daha genişletmekte hem de yeni testler içermektedir. Gelin birkaç örnekle standartta ki değişiklere bir göz atalım.
- Isınma testleri artık sadece sayaç dış yüzeyinde ki noktalara değil aynı zamanda sayaç alt komponentlerine de uygulanacak. Böylece sayaç içerisinde en zor koşullarda ( Maximum çalışma voltajı ve maximum çalışma akımı) güvenlik riski yaratan bir komponent kullanılmayacak (CE belgeli olsa bile).
- Sayaç sadece normal çalışma koşullarında değil aynı zamanda tek hata koşulu dediğimiz koşullar altında güvenli halden çıkmayacak şekilde tasarlanacak. Bu inceleme için sayaç tasarımcıları, sayaçları ile ilgili güvenlik açığı oluşturabilecek tüm etkenleri tanımlaması ve test öncesinde bir dosya olarak bunları laboratuvar ile paylaşması gerekmektedir. Laboratuvar ise aldığı bu dokümana göre ilgili hata koşullarını test ederek sayacın hata durumlarında dahi herhangi bir risk oluşturmadığından emin olması beklenmektedir.
- Sayaç devrelerinin sınıflandırılması yapılarak ilgili bölgelerin PELV (Protective extra low voltage), SELV (safety extra low voltage), ELV (extra low voltage), HLV (hazardous live voltage) olarak belirlenmesi, bu devreler arası yalıtımın incelenmesi ve doğrulanması ( hem mesafe ölçümü hem test ile) gerekmektedir.
Standartta bulunan örnek sayaç devre sınıflandırması
- EMC tarafından alışkın olduğumuz Surge testleri ile ilgili artık Surge koruyucu ekipmanlar olmadan hazırlanacak bir numuneye yapılacak Impulse Voltage testi ile
(Madde 6.10.3.5) SPD olarak geçen surge koruyucu ekipmanların olmadığı durumda sayacın güvenli halde olması herhangi bir risk oluşup oluşmadığı kontrol edilecek. Yine surge testi için test esnasında koruyucu ekipmanların testte hataya düşmemesi ve aktif olarak çalışması beklenmektedir. - En 50470 standart ailesi sayaca takılan iletişim modülleri gibi alt komponentler ile ilgili maddeler içermezken yeni uygulanacak standart ile sayaca takılacak tüm alt komponentler sayaç ile aynı güvenlik seviyesine sahip olması ve sayaçta herhangi bir güvenlik riski oluşturmaması beklenmektedir. Bu da iletişim modülü gibi ekipmanlarında ya sayaç ile birlikte ya da ayrı olarak bu standarda göre test edilmesi anlamına gelmektedir.
- Artık incelemeler komponent seviyesine kadar inilerek yapılacak. Daha önce LVD testlerini yaptırmış olan üreticilerin aşina olduğu kritik komponent listesi incelenmesi, Kullanım Kılavuzu kontrolü ve risk analizi değerlendirme süreçleri artık sayaçlar içinde test prosedürü olarak karşımıza çıkacaktır.
Eğitimlerimizde hazırladığımız örnek bir devre sınıflandırma çalışması
Buraya kadar özetlememiz gerekirse ; özellikle ön ödemeli sayaçlara kullanıcının da direkt teması olması sebebiyle, elektrik sayacının da evimizde ya iş yerimizde kullandığımız bir cihaz olarak görüldüğü ve güvenlik risklerinin buna göre ele alındığı bir test planı oluşturulmuş. Artık Sayaç üretici / tasarımcısı ile test laboratuvarının çok daha fazla etkileşimde olacağı, birçok bilginin test süreci öncesinde bir teknik dosya oluşturularak laboratuvara teslim edilmesini gerektiren bir süreç bizi bekliyor.
Mümkün oldukça sizleri bu süreç ile alakalı bilgi paylaşımları yapmaya ve güncellemelerden haberdar etmeye çalışacağım. Linkedin hesabımızı ve websitemizi takip ederek süreçler hakkında en güncel bilgilere ulaşmaya devam edebilirsiniz.
Eldaş bünyesinde düzenlenecek EN 62052-31 Standardı etkileri ve yol haritası eğitimi hakkında bilgi almak ve kayıt yaptırmak için oktaytosun@eldas.com.tr adresine mail gönderebilirsiniz.